ธีวรา วีรยวรรธน : สุข (ให้) ได้…แม้กายป่วย

“อย่าปล่อยให้มะเร็ง…
มาทำให้ความสุขของเราตัวเล็กลง”

อ้อ-ธีวรา วีรยวรรธน ศิลปินนักสร้างสรรค์ขนมหวานให้กลายเป็นงานศิลป์วัย 45 ปี เจ้าของ ‘Teewara_sweethome’ ร้านขนมออนไลน์ที่เน้นขายความสุขรสหวานละมุนแลกกำไรผ่านรอยยิ้มของลูกค้าแห่งเมืองเชียงใหม่ อดีตผู้ป่วยมะเร็งเต้านมชนิด HER2 Positive ระยะ 3

หลังเข้าพิธีแต่งงานในปี 2559 เธอตัดสินใจย้ายสำมะโนครัวจากเมืองชลบ้านเกิด ตามสามีมาใช้ชีวิตเป็นแม่บ้านฟูลไทม์ที่เชียงใหม่ กระทั่งให้กำเนิดลูกชายตัวน้อยในปีถัดมา และปีนั้นเองที่เธอได้รู้ข่าวว่า พี่ชายแท้ๆ ตรวจพบว่าตัวเองกำลังเป็นมะเร็งลำไส้ระยะที่ 2-3 

พรุ่งนี้…มีจริงไหม?

“ระหว่างที่พี่ชายรักษาตัวอยู่นั้น นอกจากการส่งกำลังใจผ่านทางโทรศัพท์และการกลับไปเยี่ยมเป็นครั้งคราวแล้ว เราก็พยายามที่จะหาข้อมูลเรื่องอาหารและส่งไปให้ทุกคนทางบ้าน เพราะอยากให้พี่ชายหายป่วยจากโรคมะเร็ง ซึ่งหลังจบการรักษาโรคมะเร็งก็สงบลงจริงๆ แต่ก็เพียง 3 ปี ในปี 2563 โรคมะเร็งลำไส้ก็กลับมาอีกครั้งและครั้งนี้มะเร็งก็พรากพี่ชายจากไป 

“ด้วยความที่ก้อนที่คลำเจอนั้นขนาดใหญ่กว่าลูกปิงปอง แม้ก่อนหน้านี้จะเคยคลำเจอมาแล้ว แต่ก็คิดว่าเป็นแค่อาการของเต้านมคัด ซึ่งปกติคุณแม่ที่ให้นมลูกทุกคนคงเคยเจอ แต่ครั้งนี้เรารู้สึกเลยว่าไม่น่าใช่แล้ว เพราะด้วยขนาดและอาการที่ไม่มีความรู้สึกเจ็บใดๆ เลย ที่สำคัญหากย้อนกลับไปคิดก็พบว่า ตั้งแต่หลังคลอดมาจนลูกชายอายุได้ 4 ขวบ ลูกชายมักจะกินนมที่เต้าด้านซ้ายมากกว่าและแทบจะไม่เอาเต้าด้านขวาเลยก็ว่าได้ นั่นทำให้เราตัดสินใจไปตรวจในวันรุ่งขึ้น

“พอคุณหมอคลำเต้าแล้วก็แนะนำให้แมมโมแกรมและอัลตราซาวนด์เลย พอคุณหมออัลตราซาวนด์เห็นฟิล์มเท่านั้นก็พูดขึ้นมาว่า ‘หน้าตามันไม่ดีเลยนะ…คนไข้’ ตอนนั้นยอมรับเลยว่าเริ่มกังวลจึงถามคุณหมอไปว่า ‘คุณหมอคิดว่าเป็นไหมคะ’ คุณหมอก็ไม่อ้อมค้อม ตอบมาตรงๆ ว่า ‘หมอคิดว่าเป็น…’ พอสิ้นเสียงคุณหมอ เราก็เริ่มน้ำตาคลอ ระหว่างที่คุณหมอแนะนำให้เจาะชิ้นเนื้อไปตรวจเพื่อความแน่ชัดอีกครั้ง เราก็ยังถามคุณหมอด้วยคำถามเดิม และคุณหมอก็ตอบมาทำนองเดิมว่า ‘หมอคิดว่าน่าจะใช่ เดี๋ยวหมอจะทำเรื่องเจาะชิ้นเนื้อไปตรวจวันนี้ให้เลย แล้วอีก 10 วัน มาฟังผลอีกที’

“ที่สำคัญการต่อสู้กับมะเร็งครั้งนี้ ไม่ใช่แค่ ‘ผู้ป่วย’ เท่านั้นที่เผชิญ แต่คนรอบข้างหรือคนที่ดูแลเราก็ต้องรับมือกับสิ่งที่จะเปลี่ยนแปลงไป รองรับอารมณ์ที่ไม่เหมือนเดิมของเรา ฉะนั้น อย่าคิดว่า ‘ฉันน่ะป่วย แต่เธอเป็นแค่คนดูแล’ หรือมัวแต่คาดหวังให้คนอื่นมาคอยซัปพอร์ตเราตลอดเวลา แต่เราควรจะคุยกับคนรอบข้างให้เข้าใจ เพื่อให้เขาเตรียมความพร้อมก่อน และจำไว้เสมอว่า หน้าที่ที่สำคัญของผู้ป่วยก็คือการมีความสุข ไม่ใช่แค่เพื่อตัวเอง แต่เพื่อคนที่เรารักและรักเรา

“นั่นเองที่ทำให้หลังจากให้คีโมมา เราพยายามทำทุกๆ วันให้สดชื่น สดใส มีความสุข พยายามกินให้ได้มากที่สุด กินทุกอย่าง ผักที่ไม่เคยกินก็หันมากิน กลืนอาหารธรรมดาไม่ไหวก็หันไปกินอาหารปั่นหรือชงนมทางการแพทย์ดื่ม ทำให้ตัวเองฟื้นตัว แข็งแรง สดชื่น สดใสให้เร็วที่สุด เหตุผลแรกก็เพื่อคลายความกังวลและความเป็นห่วงของคุณแม่และพี่สาว ซึ่งจะโทรศัพท์มาคุยกับเราทุกวัน เหตุผลที่สองก็คือเราอยากเป็นภาพจำที่ดีให้ลูกชาย เราไม่อยากให้เขาเห็นว่า แม่เป็นผู้ป่วยที่นอนติดเตียงหรือผู้ป่วยที่อ่อนแอ เราจึงทำทุกทางจริงๆ เพื่อให้ตัวเองแข็งแรง และจะคุยกับลูกตลอด คุยให้เขาเข้าใจความเป็นจริงว่า แม่เป็นมะเร็ง แม่อยู่ระหว่างการรักษา และเดี๋ยวแม่จะไม่มีผมนะ ฯลฯ”

“จำได้เลยว่า ก่อนจะไปให้คีโมเข็มแรกเราก็คุยกับลูกว่า ‘เดี๋ยวแม่จะไม่มีผมแล้วนะ’ เขาก็ยังพูดเล่นๆ กลับมาว่า ‘ไม่เป็นไร เดี๋ยวปันจะโกนผมเป็นเพื่อนแม่เอง’ หลังจากให้คีโมเข็มแรกไปเพียง 10 วัน ผมก็เริ่มร่วงเป็นกระจุก จึงตัดสินใจว่าโกนทิ้งดีกว่า วันนั้นสามีเป็นคนตัดผมให้ ส่วนลูกชายก็นั่งเล่นอยู่ใกล้ๆ กันนี่แหละ

“ก่อนที่สามีจะตัดผมให้เรานั้น เขาก็ไปโกนผมตัวเองออกก่อน และหันมาบอกเราพร้อมรอยยิ้มว่า ‘อ้อมีเพื่อนแล้วนะ’ ตอนนั้นเราก็เริ่มน้ำตารื้นด้วยความตื้นตันแล้ว และระหว่างที่สามีค่อยหยิบผมขึ้นมาตัดออกทีละนิด ลูกชายที่กำลังเล่นอยู่ก็เงยหน้าขึ้นมามอง จังหวะนั้นเขาพูดโพล่งขึ้นมาว่า ‘พ่อตัดผมแม่ทำไม!?! เอากาวมาติดผมให้แม่เลยนะ’ จากนั้นก็ร้องไห้หนักอย่างที่เราไม่เคยเห็นมาก่อน

“ตอนนั้นเราก็หยุดตัดผมทันทีและค่อยๆ คุยกับลูกให้เข้าใจว่า นี่เป็นผลข้างเคียงจากการรักษาโรคที่แม่เป็นอยู่ เขาก็ฟังและเริ่มสงบลง จากนั้นก็พูดด้วยเสียงอ่อยๆ ว่า ‘น้องปันแค่ตกใจ เพราะตั้งแต่เกิดมา ปันก็เห็นแม่มีผมยาวสวยมาตลอด…’ เราก็ถามเขากลับไปว่า ‘แล้วปันยอมรับมันได้ไหมลูก มันคือการเปลี่ยนแปลง ชีวิตทุกชีวิตต้องมีการเปลี่ยนแปลง’ เขาก็พยักหน้าแล้วบอกว่า ‘ครับ อีกหน่อยปันจะชินกับแม่ที่ไม่มีผม..’ เราก็บอกลูกว่า ‘ใช่ ครั้งแรกเป็นการเปลี่ยนแปลง แต่อยู่ๆ ไปมันจะเป็นความเคยชินนะลูก’

“หลายคนถามว่า หลังผ่าตัดเต้าแล้วรู้สึกอย่างไร บอกได้เลยว่า ปกติดี (ยิ้ม) เราแค่อย่าไปโฟกัสสิ่งที่ขาดเท่านั้นเอง ยกตัวอย่างผมที่เคยยาวสวย เมื่อวันหนึ่งเราไม่มี เราก็แค่ไปหาผ้าคลุมผมสีจี๊ดจ๊าดมาสวมแทน ชีวิตเราก็ยังมีความสุขได้ แค่เราอย่าไปทุกข์กับสิ่งที่ขาด แต่ให้มองหาความสุขจากสิ่งที่เรามีอยู่ในปัจจุบันดีกว่า

“เชื่อว่าผู้ป่วยหลายคนเวลาที่รู้ตัวว่าเป็นมะเร็ง มักจะไปโฟกัสว่าตัวเองจะเหลือเวลาอยู่กับคนที่รักได้นานเท่าไร จะตายเมื่อไร ฯลฯ แต่อ้ออยากจะบอกว่า

‘ในความโชคร้าย
มักมีความโชคดีซ่อนอยู่เสมอ’

“คิดดูสิว่า หากเราเป็นโรคนี้ ระยะเดียวกันนี้ เมื่อสิบปีที่แล้ว เราอาจจะตายไปแล้วก็ได้ แต่โชคดีแค่ไหนที่เรามาเป็นมะเร็งในวันนี้…วันที่วิวัฒนาการทางการแพทย์ก้าวหน้าไปไกลมาก มะเร็งเป็นโรคที่รักษาได้แล้ว และอีกไม่นานมะเร็งก็คงจะไม่ต่างกับโรคความดัน เบาหวาน ฯลฯ ฉะนั้น อยู่กับปัจจุบันขณะ โฟกัสสิ่งที่มี เลิกทุกข์กับสิ่งที่ขาด ชีวิตเราก็จะมีความสุขได้–ไม่ยาก”

“ทุกวันนี้อ้อรู้สึกว่าตัวเองเกิดมาโชคดีมากที่ได้อยู่ท่ามกลางคนที่เรารักและรักเรา ไม่ว่าจะเป็นสามี ลูก หรือครอบครัวของเรา หรือครอบครัวฝั่งสามี ฯลฯ จำได้ว่าในวันที่คุณแม่กับพี่สาวรู้ว่าเราเป็นมะเร็ง เขาเคยขอสามีว่าจะพาอ้อกลับไปรักษาตัวที่ชลบุรี แต่สามีก็ไม่ยอม ถึงขั้นบอกว่า เขาอาจจะดูแลอ้อได้ดีไม่เท่าคุณแม่และพี่สาว แต่เขาก็อยากจะขอดูแลอ้อด้วยตัวเอง พร้อมทั้งสัญญาว่าจะทำให้ดีที่สุดเท่าที่เขาจะทำได้ ซึ่งเขาก็ทำอย่างเต็มที่จริงๆ 

“กระทั่งวันผ่าตัด คุณแม่กับพี่สาวก็บินมาเยี่ยมที่เชียงใหม่ วันนั้นพอผ่าตัดเสร็จ อ้อก็พยายามลุกเดินและทำอะไรด้วยตัวเองเลย เพราะไม่อยากให้ทั้งสองเป็นห่วงหรือกังวล จำได้ว่าแม่ถึงกับเอ่ยปากว่า ‘หนูไม่เหมือนคนป่วยเลยเนอะ’ เราก็ได้แต่ยิ้มรับและตอบกลับไปว่า ‘หนูแค่เป็นมะเร็งเอง…แม่’ และนั่นเองที่ทำให้คุณแม่และพี่สาวกลับบ้านไปพร้อมรอยยิ้ม 

ธรรมะ ธรรมชาติ ธรรมดา

“ถ้าเราเข้าใจว่า เกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นเรื่องธรรมดา มะเร็งก็เป็นแค่ ‘ความเจ็บ’ อย่างหนึ่งที่ทุกคนต้องเจอ ไม่ว่าจะเจ็บด้วยโรคภัยหรือเจ็บด้วยอุบัติเหตุใดๆ ก็ตาม สิ่งนี้คือสิ่งที่เราหนีไม่พ้น อยู่ที่ว่าเราจะเจ็บด้วยสาเหตุอะไรและจากไปอย่างไรเท่านั้น 

“หากเรามองว่ามะเร็งเป็นแค่ความเจ็บ เราก็จะเข้าใจธรรมะที่พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอน และเข้าใจถึงธรรมชาติของชีวิต รวมถึงไม่เคยเกิดคำถามทำนองว่า ทำไมฉันต้องเป็นมะเร็ง…ทำไมต้องเป็นฉัน? และแทนที่จะมัวแต่โฟกัสว่า ฉันจะตายเมื่อไร เวลาของฉันเหลืออีกเท่าไร ก็กลายเป็นว่า ฉันรู้สึกโชคดีเหลือเกินที่ยังมีโอกาสได้เตรียมพร้อมที่จะจากไปและบอกลากับคนรัก 

“แม้วันนี้เราจะไม่รู้หรอกว่า เราจะกลับมาเป็นมะเร็งอีกไหม เราจะจากไปเพราะมะเร็งหรือเปล่า แต่ที่แน่ๆ เรารู้แล้วว่า เราจะใช้ชีวิตต่อจากนี้ไปอย่างไร เวลาที่มีค่านี้เราจะใช้ไปกับใครหรือสิ่งใด