สิ่งที่กังวลมากอย่างหนึ่ง คือ หลังเสริมเต้านมแล้วสามารถตรวจเต้านมโดยวิธีแมมโมแกรมได้ไหม เพราะคนส่วนใหญ่มักคิดว่าการบีบเต้านมในการตรวจแมมโมแกรมนั้นจะทำให้ถุงซิลิโคนแตก ซึ่งจริงๆ นั้นการบีบจากการทำแมมโมแกรมถือว่าเป็นการบีบที่ไม่รุนแรง โอกาสที่จะทำให้ซิลิโคนแตกรั่วซึมนั้นแทบเป็นไปไม่ได้เลย ฉะนั้น คนที่มีถุงเต้านมเทียมในร่างกายสามารถทำแมมโมแกรมได้แน่นอน แต่การทำแมมโมแกรมในคนที่มีถุงเต้านมเทียมอาจจะต้องใช้ท่าหรือมุมถ่ายภาพพิเศษมากกว่าคนปกติ เช่น ต้องดันเคลื่อนซิลิโคนออกไปแล้วค่อยบีบ เพื่อให้เห็นเนื้อเต้านมที่ชัดเจนขึ้น เป็นต้น
ส่วนอัลตราซาวด์นั้นก็ทำได้แน่นอน และอาจจะเห็นชัดกว่าเดิมด้วย เพราะเนื้อเต้านมถูกซิลิโคนดันขึ้นมาให้เห็นชัดกว่าเดิม แต่หากมีก้อนเนื้อที่อยู่ลึกกว่าถุงเต้านมเทียม เช่น อยู่บริเวณกล้ามเนื้อ หรือกระดูกซี่โครง หรืออยู่บริเวณรักแร้ส่วนลึก ถุงเต้านมเทียมก็อาจจะบดบังการตรวจได้เช่นกัน หรือในกรณีที่มีพังผืดหนา หรือแตกรั่วซึม อาจบดบังการตรวจได้ นอกจากการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมแล้ว การตรวจอัลตราซาวด์ยังสามารถตรวจติดตามถุงซิลิโคนว่า มีการรั่วซึมหรือแตกของซิลิโคนหรือเปล่า หรือมีเลือดหรือน้ำเหลืองคั่งหรือไม่
ฉะนั้น ทั้งแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์นั้น คนที่เสริมเต้านมแล้วสามารถทำได้และข้อจำกัดน้อยมาก คนไข้ที่มีถุงเต้านมเทียมจึงเลิกกังวลใจได้เลย เพียงแต่ในการตรวจแต่ละครั้ง จำเป็นต้องแจ้งให้เจ้าหน้าที่ทราบทุกครั้ง เพราะเป็นประโยชน์มากในการตรวจ ไม่ว่าจะเป็นการเสริมกี่ซีซี, เหนือหรือใต้กล้ามเนื้อ, เคยฉีดไขมัน, เคยแก้ไข, มีการยกกระชับ, มีแผลบริเวณเต้านม ฯลฯ ข้อมูลต่างๆ เหล่านี้ล้วนเป็นประโยชน์ต่อทีมรังสีแพทย์แน่นอน
ยกตัวอย่าง แผลเป็นจากการผ่าตัดที่ซับซ้อนในเต้านมอาจคล้ายกับลักษณะของมะเร็งที่เพิ่งเกิด หรือการเกิดพังผืดหรือซิลิโคนรั่ว การแจ้งทีมแพทย์ก่อนจึงเป็นประโยชน์มากในการตรวจคัดกรอง ฉะนั้น อย่าละเลยกับการตรวจคัดกรองเต้านมของตัวเองอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง หรือหากมีสิ่งผิดปกติ อาจจะต้องตรวจติดตามอย่างใกล้ชิด หรืออาจจะต้องทำการเจาะชิ้นเนื้อ หรือการถ่ายภาพรังสีเพิ่มเติมอย่างอื่นร่วมด้วย นอกจากนี้การตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า MRI ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งเช่นกัน
สรุปว่า ผู้ที่มีถุงเต้านมเทียมนั้นสามารถตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม ไม่ว่าจะเป็นแมมโมแกรมหรืออัลตราซาวด์ได้ตามปกติ ไม่ต่างจากคนทั่วไป
อาจารย์ นายแพทย์วิษณุ โล่ห์สิริวัฒน์
อาจารย์ภาควิชาศัลยศาสตร์ โรงพยาบาลศิริราช