พญ.กมลพร พูลพุฒ : อย่างน้อยก็แค่ ‘มะเร็ง’

เมื่อหมอเป็นมะเร็ง

หลังจากที่เราทราบว่าตัวเองเป็นมะเร็ง เราก็เริ่มค้นหาความรู้เชิงลึกเกี่ยวกับโรคมะเร็งเต้านมที่เราเป็นอยู่ โดยใช้วิธีการเสิร์ชหาข้อมูลไปเรื่อยๆ จนมาสะดุดกับชื่อเพจ ‘เมื่อหมอเป็นมะเร็ง’ จึงลองกดติดตาม และส่งข้อความทักทาย แนะนำตัวเอง พร้อมอาสาที่แชร์เรื่องราวของตัวเอง รวมถึงข้อมูลที่เรารับรู้มาจากแหล่งต่างๆ ทั้งข้อมูลทางการแพทย์ งานวิจัย ข่าวสารต่างๆ ฯลฯ ให้ คุณหมอดาว-พญ.ภัทราภรณ์ พุ่มเรือง แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชด่านซ้าย ผู้ก่อตั้งเพจและทำหน้าที่เป็นแอดมินฟัง เพื่อนำข้อมูลดังกล่าวไปแบ่งปันให้แฟนเพจอีกที 

โดยทุกๆ ข้อมูลที่เราแชร์ผ่านเพจเมื่อหมอเป็นมะเร็งนี้ เราหวังเพียงว่ามันจะช่วยคลายความกังวลใจให้ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมไม่มากก็น้อย เพราะขนาดเราเป็นหมอ พอรู้ตัวว่าเป็นมะเร็ง เรายังอยากรู้ข้อมูลเลย เชื่อว่าผู้ป่วยทั่วไปก็คงอยากจะรู้ข้อมูลเหมือนกัน เราจึงอาสาส่งต่อข้อมูลต่างๆ ทั้งข่าวสาร งานวิจัย ข้อมูลทางการแพทย์ ฯลฯ โดยแปลงทุกอย่างให้เข้าใจง่าย ไม่ซับซ้อน ไปสู่ผู้คนที่สนใจ  

นอกจากนี้ เราก็อยากเป็นอีกหนึ่งกำลังใจให้ผู้หญิงทุกคนที่กำลังเผชิญมะเร็งเต้านมอยู่ เพราะเราเข้าใจดีว่าแค่การเป็นมะเร็งก็แย่อยู่แล้ว แต่การเป็นมะเร็งเต้านม ทำให้ผู้หญิงมากมายต้องเผชิญกับความรู้สึกที่ไม่สมบูรณ์ เพราะต้องสูญเสียเต้านมไปหลังการรักษา มันบั่นทอนความมั่นใจในการใช้ชีวิตของผู้หญิงคนหนึ่งไปเลยก็ว่าได้ ฉะนั้น กำลังใจเป็นสิ่งสำคัญมาก

โดยสถิติแล้ว 1 ใน 4 ของผู้หญิงนั้นสามารถพบเนื้องอกที่เต้านมได้ หมอจึงไม่ค่อยกังวลเมื่อพบว่าตัวเองมีก้อนที่เต้านมในครั้งนี้ ยังใช้ชีวิตตามปกติ หยุดยาวไปเที่ยว จนกระทั่งกลับมาทำงานหลังปีใหม่ จำได้ว่าด้วยความเป็นหมอ เราก็สามารถเรียกแฟ้มประวัติผู้ป่วยของตัวหมอเองมาเปิดดูได้ 

อ่านผลเอง ช็อกเอง (หัวเราะ) เพราะในเอกสารผลตรวจชิ้นเนื้อพบคำว่า Dx : Invasive Ductal Carcinoma แปลให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือ ชิ้นเนื้อที่เจาะไปตรวจนั้นพบเซลล์มะเร็ง! ตอนนั้นคำถามเดียวที่วนเวียนอยู่ในหัวก็คือ “นี่เรากำลังจะตายเหรอ” จากนั้นก็ร้องไห้ น้ำตาไหลมาเป็นสาย นอกจากความช็อกแล้ว ลึกๆ เราก็น่าจะกลัว เพราะตอนนั้นหมอยังมีความรู้สึกเหมือนๆ คนทั่วไปว่า ‘มะเร็งเท่ากับตาย’  

‘เต้าใหม่’ ไฉไลกว่าเก่า

หลังจากจมอยู่กับน้ำตา 2-3 ชั่วโมง เราก็เริ่มตั้งสติได้ รีบโทรไปแจ้ง ‘พี่หมอ’ ศัลยแพทย์รุ่นพี่ที่เป็นเจ้าของไข้ จำได้ว่าเขาฟังแล้วก็เงียบไปพักหนึ่งทีเดียว ก่อนจะตอบกลับมาว่า “ไม่เป็นไร รักษาได้” ประโยคสั้นๆ นั้นช่วยทำให้เงามืดที่ครอบคลุมห้วงความคิดทั้งหลายของเราค่อยๆ เบาบางลง

จากนั้นพี่หมอก็นัดตรวจเพิ่มเติม ก่อนจะวางแผนการรักษา โดยเริ่มจาก ‘ผ่าตัด’ เป็นอย่างแรก ซึ่งในกรณีของหมอนั้น ไม่สามารถผ่าตัดแบบสงวนเต้าได้ ด้วยตำแหน่งของก้อนมันอยู่ใกล้หัวนมข้างขวา หากผ่าตัดแบบสงวนเต้า อย่างไรก็ต้องตัดเอาหัวนมออก ซึ่งค่าก็ใกล้เคียงกับการตัดทั้งเต้า จึงตัดสินใจว่าตัดออกทั้งหมดเลยดีกว่า

ข่าวดีในเรื่องร้าย

หลังฟื้นขึ้นมาจากการผ่าตัด คำถามแรกที่ถามสามีก็คือผลการตรวจต่อมน้ำเหลืองใต้รักแร้เป็นอย่างไร เพราะทางพี่หมอเลาะต่อมน้ำเหลืองไปตรวจด้วย และสามารถทราบผลได้ทันที ต่างจากก้อนที่เต้านมนั้นต้องรออีก 1 สัปดาห์ จึงจะทราบว่า เราเป็นมะเร็งชนิดไหนและระยะที่เท่าไร จากนั้นก็จะนำมาพิจารณาวางแผนการรักษาต่อไป ผลการตรวจต่อมน้ำเหลืองไม่พบเชื้อมะเร็งแต่อย่างไร นั่นทำให้เรารู้แล้วว่ามะเร็งที่เป็นอยู่ยังไม่ลุกลาม จึงกะประมาณได้คร่าวๆ ว่า มะเร็งที่เป็นอยู่นั้นน่าจะไม่เกินระยะที่ 2  

หนึ่งสัปดาห์หลังการผ่าตัด ผลตรวจชิ้นเนื้อก็ออกมาว่า ก้อน 1.6 เซนติเมตร ที่ผ่าตัดออกไปตรวจนั้น มันมีแคปซูลหุ้มไว้อีกชั้น ทำให้ก้อนมะเร็งจริงๆ มีขนาดเพียง 0.5 เซนติเมตรเท่านั้น นั่นทำให้เราเป็นมะเร็งเต้านมแค่ระยะที่ 1 ชนิด Luminal A (HER2 negative) ซึ่งนับเป็นชนิดที่เจอได้มากที่สุดและไม่ค่อยร้ายแรง

ข่าวดียิ่งกว่า ด้วยก้อนมะเร็งที่เล็กมาก คุณหมอคีโมจึงลงความเห็นว่า การทำหรือไม่ทำคีโมนั้นผลไม่แตกต่างกัน จึงไม่จำเป็นต้องทำคีโมหรือฉายแสงใดๆ เลย เพียงแต่ต้องกินยาต้านฮอร์โมนให้ครบ 5 ปี

ขอบคุณซิลิโคน  

หลังผ่าตัดไปประมาณ 2 เดือน แผลเพิ่งเริ่มแห้ง เรามีเหตุที่ทำให้ต้องเข้ารับการผ่าตัดอีกครั้ง เนื่องจากเราคลำไปเจอก้อนที่หน้าอกด้านซ้าย ซึ่งเดิมตรวจพบด้วย MRI ก่อนหน้านี้แล้ว เพียงแต่อยู่ลึก ทำให้เราคลำไม่เจอ แต่พอเราเสริมสร้างเต้านม ทำให้เจ้าก้อนขนาด 0.6 เซนติเมตร นี้ถูกซิลิโคนดันขึ้นมา ทำให้เราคลำเจอ จึงตัดสินใจปรึกษาศัลยแพทย์และขอเจาะมาตรวจแล้วกัน 

ผลปรากฏว่าเจ้าก้อนนี้เป็นเซลล์ที่มีการแบ่งตัวผิดปกติ แต่ยังระบุไม่ได้ว่าเป็นมะเร็งหรือไม่ นั่นทำให้เราตัดสินใจผ่าตัดทั้งก้อนออกมาตรวจเลยแล้วกัน และผลก็คือเป็นมะเร็งระยะ 0 หรือที่เรียกว่า ระยะ DCIS (Ductal Carcinoma In Situ) หรือมะเร็งเต้านมที่อยู่ภายในท่อน้ำนม ยังไม่พบการลุกลามออกมานอกท่อน้ำนมไปที่เนื้อเยื่อใกล้เคียง สรุปว่าหน้าอกด้านขวาเป็นมะเร็งระยะที่ 1 และหน้าอกด้านซ้ายเป็นมะเร็งระยะ 0

พอรู้ผล ตอนนั้นก็รู้สึกเฟลเหมือนกัน เพราะชีวิตมันกลับมาวนอยู่ในลูปเดิมๆ คือ เจอก้อน ตัดชิ้นเนื้อ ผลว่าเป็นมะเร็ง แล้วก็ต้องกลับไปผ่าตัดอีก พอทางคุณหมอเจ้าของไข้แนะนำให้เราตัดเนื้อรอบก้อนออกให้หมด จากนั้นก็ให้ฉายแสงต่อเพื่อลดความเสี่ยงการกลับมาเป็นอีก เราก็ตัดสินใจได้ทันทีว่า “ขอผ่าตัดเนื้อนมออกไปทั้งหมดเลยแล้วกัน”

ไหนๆ ก็ต้องผ่าตัดแล้วก็ตัดเต้าทิ้งไปเลยแล้วกัน จะได้เปลี่ยนไซส์ซิลิโคนให้เท่ากับด้านขวา และไม่ต้องมาฉายแสงหรือฟอลโลว์อัปอีก ที่สำคัญเราไม่อยากมานั่งระแวงอีกแล้ว เพราะถ้าเรายังมีเนื้อเต้านมอยู่ นั่นหมายถึงเราก็ยังมีความเสี่ยงที่จะกลับมาวนอยู่ในลูปเดิมๆ อีก ทั้งฟอลโลว์อัปทุก 6 เดือน เจอก้อน ตัดชิ้นเนื้อ รอลุ้นผล ฯลฯ ตัดต้นตอไปเลยดีกว่า 

มะเร็งเตือนสติ

ทุกวันนี้เราหันมาดูแลตัวเองมากขึ้น ไม่ใช่แค่ร่างกาย แต่ยังรวมถึงดูแลจิตใจ เพราะเมื่อชีวิตเราเข้าใกล้ความตาย เราจะรับรู้ว่าอะไรคือสิ่งสำคัญ และอะไรที่ไม่สำคัญหรือไม่จำเป็นกับชีวิต อะไรที่สำคัญเราจะทำเลย ไม่รีรอ ส่วนอะไรที่ไม่สำคัญ เช่น เรื่องที่ทำให้เรากังวลหรือไม่สบายใจ เราก็สามารถตัดได้ง่ายขึ้น