เมื่อมะเร็งแพร่ไปที่สมองแล้ว ทำอย่างไรดี

การพยากรณ์โรคมะเร็งที่แย่ที่สุดคือมะเร็งที่แพร่ไปยังสมองและเยื่อหุ้มสมองแล้ว และมะเร็งที่มักจะแพร่ไปยังสมอง ได้แก่ มะเร็งเต้านม มะเร็งปอด มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งไต และมะเร็งผิวหนังชนิดเมลาโนมา (Melanoma) เป็นต้น 

เหตุผลที่หมอถือว่าการพยากรณ์มะเร็งที่แพร่กระจายไปยังสมองหรือเยื่อหุ้มสมองนั้นเป็นการพยากรณ์โรคที่แย่มาก เพราะการรักษามะเร็งที่แพร่กระจายไปยังสมองนั้นทำได้ยากมาก หลายคนอาจจะสงสัยว่า ทำไมการรักษามะเร็งที่สมองถึงยาก? คำตอบก็คือ เนื่องจากสมองของคนเรานั้นมีเกราะป้องกันที่เราเรียกว่า Blood brain barrier ซึ่งทำหน้าที่ป้องกันสิ่งแปลกปลอมไม่ให้เข้าสู่สมองหรือเยื่อหุ้มสมองของเรา ดังนั้น ตัวยาที่เราใช้รักษา ไม่ว่าจะเป็นเคมีบำบัดหรือภูมิคุ้มกันบำบัดก็ดี จึงเข้าสู่เนื้อสมองหรือเยื่อหุ้มสมองได้ยากมาก ทำให้การรักษาหรือคุมโรคมะเร็งในสมองนั้นทำได้ค่อนข้างยาก

มะเร็งเต้านมที่มักจะแพร่กระจายไปยังสมองได้บ่อย เช่น HER2+ และ Triple Negative เป็นต้น ซึ่งหากเป็นชนิด HER2+ ก็อาจจะโชคดีหน่อย เพราะมียามุ่งเป้าบางอย่างที่เข้าสู่สมองได้ดี แต่หากเป็นชนิด Triple Negative อาจจะปวดหัวหน่อย เพราะยาที่มีในปัจจุบันมักจะไม่เข้าสู่สมอง ทำให้การรักษามะเร็งเต้านม Triple Negative ที่มีการแพร่กระจายไปยังเยื่อหุ้มสมองหรือเนื้อสมองยังนับว่ายากพอสมควร 

คำถามต่อมา หากยาเข้าไปควบคุมโรคในสมองได้ไม่ดี การรักษาจะดำเนินต่อไปอย่างไร คำตอบก็คือ หากก้อนยังมีขนาดเล็กและอยู่ในตำแหน่งที่ผ่าตัดได้ ก็ใช้วิธีการผ่าตัดรักษา หรือหากไม่ได้ก็ยังมีวิธีฉายแสงที่ช่วยควบคุมโรคได้อีกทางหนึ่ง แต่หากทำทั้งสองวิธีนี้แล้วยังควบคุมโรคไม่ได้ แพทย์ก็มักจะใช้วิธีการ ‘ฉีดยา’ เข้าไปยังเยื่อหุ้มสมองโดยตรง ซึ่งเป็นวิธีที่ค่อนข้างทำได้ยากและคนไข้ก็มีภาวะแทรกซ้อนได้สูง แต่ในปัจจุบันทางการแพทย์ก็ไม่ได้หยุดนิ่ง ยังคงมีการคิดค้นหายาตัวใหม่ๆ ที่จะเข้าไปจัดการกับเซลล์มะเร็งในสมองให้ดีขึ้นกว่าที่เป็นอยู่

พญ.คัคนานต์ เทียนไชย
อายุรแพทย์และแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านมะเร็งวิทยา
โรงพยาบาลวิชัยยุทธ
เจ้าของช่อง Dr.Tarn หมอตาลต้านมะเร็ง

แชร์ไปยัง
Scroll to Top